Griekenland krijgt na 200 jaar beelden van het Parthenon terug van het Vaticaan december 22, 2022
Posted by jandewandelaar in Uncategorized.add a comment
Paus Franciscus en de aartsbisschop van Athene. Foto: Milos Bicanski/Getty Images
Griekenland krijgt na 200 jaar beelden van het Parthenon terug van het Vaticaan – Het British Museum blijft weigerachtig
Na meer dan 200 jaar heeft het Vaticaan ermee ingestemd om marmeren beelden die uit het Parthenon zijn meegenomen, terug te geven aan de Grieks-orthodoxe kerk.
De teruggave van de marmeren beelden, die het Vaticaan een “schenking” noemt, is een belangrijke stap in een lopende strijd die Griekenland voert om kunstvoorwerpen terug te krijgen die ooit uit het Parthenon zijn meegenomen en in het Vaticaan en Britse musea worden bewaard.
Hoewel Paus Franciscus aanvankelijk overwoog het marmer aan Griekenland uit te lenen, “besloot hij toch de werken te schenken”, zei Giandomenico Spinola, het hoofd van de afdeling archeologie van de Vaticaanse Musea, tegen The New York Times.
Spinola gaf aan dat de schenking los moet worden gezien van het lopende debat over de teruggave van marmeren beelden die in het British Museum zijn ondergebracht.
Parthenon-beelden uit het oude Griekenland in het British Museum in Londen. Deze beeldhouwwerken staan bekend als de Elgin Marbles. Foto: In Pictures Ltd./Corbis via Getty Images.© Aangeboden door Business Insider Nederland
“Zijne Heiligheid Franciscus heeft, als helder teken van zijn oprechte verlangen om de oecumenische reis van getuigenis van de Waarheid voort te zetten, besloten om aan Zijne Zaligheid Hieronymos II, aartsbisschop van Athene en heel Griekenland, de drie [beeld]stukken van het Parthenon te schenken die eeuwenlang zorgvuldig bewaard gebleven zijn in de Pauselijke Collecties en de Vaticaanse Musea en tentoongesteld zijn aan miljoenen bezoekers van over de hele wereld”, luidt de volledige verklaring die het Vaticaan vrijdag vrijgaf.
Het Griekse Ministerie van Cultuur en Sport noemde het besluit van de paus in een verklaring “genereus”. Het ministerie sprak de hoop uit dat er door de teruggave van de beelden druk gezet zal worden op het British Museum om hetzelfde te doen.
Griekenland krijgt na 200 jaar beelden van het Parthenon terug van het Vaticaan – Het British Museum blijft weigerachtig© Aangeboden door Business Insider Nederland
Bezoekers kijken naar de kariatiden van Erechtheion in Athene op 6 april 2022. De nieuwe directeur van het Akropolis-museum heeft opgeroepen tot een beëindiging van het langlopende geschil over de teruggave van de Parthenon-beelden aan Griekenland, erop wijzend dat het Britse parlement de kwestie kan regelen. Foto: LOUISA GOULIAMAKI/AFP via Getty Images.
Griekenland pleit al langer voor de teruggave van artefacten uit het Parthenon, een tempel gewijd aan de godin Athene op de Akropolis, nu een van de meest beroemde klassieke archeologische plekken ter wereld.
Begin negentiende eeuw haalde de toenmalige Britse ambassadeur in het Ottomaanse rijk, Lord Elgin, de marmeren beelden van hun historische plaats. Elgin verkocht de relikwieën in 1803 aan het Vaticaans Museum en in 1816 aan het British Museum.
Griekse premier: ‘Beelden zijn gestolen’
“Ons standpunt is vrij helder”, zei de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis volgens The Guardian: “De beelden zijn in de negentiende eeuw gestolen; ze horen thuis in het Akropolis-museum en we moeten dit thema serieus bespreken.”
In de collectie van het British Museum bevinden zich vijftien metopen (reliëfpanelen in beeldhouwvorm), zeventien frontonfiguren, en een flink deel van de lange fries, een decoratief, horizontaal paneel uit dezelfde structuur als de fragmenten uit het Vaticaan.
Er zijn ook beelden van het Parthenon gestationeerd in Parijs, München, Wenen, Palermo en Würzburg, maar ongeveer de helft van de bewaard gebleven, originele sculpturen bevindt zich in het British Museum.
Het British Museum beweert dat de beelden “uit het puin” van het Parthenon zijn gehaald. Volgens hen zouden de beelden niet uit het oppervlak van de tempel zijn verwijderd en zodoende legaal zijn verkregen, berichtte The Guardian.
“Door de jaren heen hebben de Griekse autoriteiten en de internationale wetenschappelijke gemeenschap de ware gebeurtenissen rondom het verwijderen van de Parthenon-sculpturen met onweerlegbare argumenten aangetoond”, zei de Griekse minister van Cultuur, Lina Mendoni, in een verklaring tegen The Guardian.
“Lord Elgin maakte gebruik van ongeoorloofde en onbillijke middelen om de sculpturen van het Parthenon in beslag te nemen en te exporteren, zonder dat hij wettelijke toestemming had om dit te doen, in een flagrante daad van seriële diefstal.”
Lees: Griekenland krijgt na 200 jaar beelden terug van het Vaticaan (businessinsider.nl) 22.12.2022
Lees: Griekenland krijgt na 200 jaar beelden van het Parthenon terug van het Vaticaan – Het British Museum blijft weigerachtig MSN 22.12.2022
Groot deel buit spectaculaire juwelenroof museum Grünes Gewölbe Dresden weer terecht !! december 17, 2022
Posted by jandewandelaar in Uncategorized.add a comment
Groot deel buit spectaculaire juwelenroof Dresden weer terecht
Meer dan drie jaar na de spectaculaire kunstroof in het historisch museum Grünes Gewölbe in Dresden is een groot deel van de buit weer terecht. Rechercheurs hebben afgelopen nacht in Berlijn 31 afzonderlijke stukken teruggevonden, melden de politie en het openbaar ministerie van Dresden vandaag.
In de vroege ochtend van 25 november 2019 namen dieven 21 kostbare koninklijke sieraden mee die bezet waren met in totaal 4300 diamanten en briljanten. De verzekerde waarde van de buit ligt op 113 miljoen euro, maar kunsthistorici spraken over een verlies van cultureel erfgoed dat niet in cijfers valt uit te drukken. Het was een ‘aanslag op de culturele identiteit van alle Saksen’, klonk het. Het grootste deel van de buit is nu teruggevonden.
Gesprekken met advocaten
De in beslag genomen voorwerpen zijn onder bescherming van speciale politie-eenheden overgebracht naar Dresden. Daar worden ze eerst forensisch onderzocht op sporen. Vervolgens onderzoeken kunstspecialisten ze op authenticiteit en volledigheid. “Na een eerste inspectie zijn er 31 afzonderlijke stukken, waaronder verschillende stukken die compleet lijken”, zegt het OM vandaag.
De Duitse politie is ervan overtuigd dat de Remmo-clan, een beruchte Arabisch-Duitse familie die in Berlijn een deel van de drugshandel in handen heeft, achter de roof zit. In Dresden loopt sinds begin dit jaar een proces tegen zes mannen uit de clan die verdacht worden van diefstal en brandstichting.
De vondst van de waardevolle stukken volgde volgens de onderzoekers op gesprekken met de advocaten van de verdachten.
Revolver en tralies in autowrak
De daders wisten binnen te komen door een raam in te slaan, nadat ze door brandstichting in een elektriciteitskastje een stroomstoring hadden veroorzaakt. In vijf minuten roofden ze een vitrine met topstukken leeg.
Het beveiligingspersoneel was ook in het gebouw en belde 112, maar toen de politie aankwam, waren de daders al ontsnapt. De inbrekers vluchtten weg in een Audi A6, die ze enkele kilometers verderop in een ondergrondse parkeergarage in brand staken.
Twee rechercheurs van de politie meldden dat naast een revolver en munitie ook een koevoet in het uitgebrande wrak gevonden werd, schrijft Bild. Daarnaast werden tralies gevonden van het raam waardoor de daders de schatkamer waren ingekomen.
Beelden van de roof:
kijk: Grünes Gewölbe Videosequenz Überwachungskamera 25.11.2019
- Verdachten opgepakt voor megaroof uit Duits museum
- Politie gaat uit van vier daders bij kunstroof Dresden
- Kunstdetective over roof Dresden: ‘Goede beveiliging is juist uitdaging’
zie ook: Kunstroof historisch museum Grünes Gewölbe Dresden Duitsland
Nog meer:
Lees: Nederlander aangeklaagd voor zwendel in marge van juwelenroof Duits museum AD 01.03.2023
Lees: Massale zoektocht naar geroofde juwelen in kanaal levert niets op Telegraaf 27.12.2022
Lees: Zoektocht naar geroofde juwelen in Berlijns kanaal zonder succes MSN 27.12.2022
Lees: Duikers in Berlijn op zoek naar deel buit spectaculaire diamantroof uit Duits museum AD 25.12.2022
Lees: Duikers kammen kanaal in Berlijn uit: zoeken deel enorme juwelenroof Telegraaf 25.12.2022
Lees: Deel van geroofde Duitse ‘kroonjuwelen’ terecht na gesprekken over procesdeal met verdachten AD 17.12.2022
Lees: Buit van spectaculaire juwelenroof in Duitsland teruggevonden MSN 17.12.2022
Lees: Buit van spectaculaire juwelenroof in Duitsland teruggevonden RTL 17.12.2022
lees: Duitse politie vindt juwelen terug die zijn gestolen bij miljoenenroof in 2019 NU 17.12.2022
lees: Groot deel buit spectaculaire juwelenroof Dresden weer terecht NOS 17.12.2022
lees: Duitse politie vindt groot deel buit enorme juwelenroof terug MSN 17.12.2022
lees: Duitse politie vindt groot deel buit enorme juwelenroof terug Telegraaf 17.12.2022
Naziroofkunst terug naar nabestaanden Joodse familie van Duits-Joodse Emma Budge december 16, 2022
Posted by jandewandelaar in Uncategorized.add a comment
Musea moeten pronkstukken teruggeven aan Joodse nabestaanden
Het Rijksmuseum en het Amsterdam Museum moeten kostbare pronkstukken teruggeven aan de nabestaanden van de Duits-Joodse Emma Budge, heeft de Restitutiecommissie besloten. Het is volgens de commissie voldoende aannemelijk dat haar erfgenamen na haar dood het bezit onvrijwillig zijn verloren.
Het gaat om vier 17de-eeuwse zilveren zoutvaten gemaakt door edelsmit Johannes Lutma. Vlak na de dood van de eigenaresse in 1937 zijn die tegen haar wil in geveild in Berlijn, schrijft AT5/NH Nieuws.
“Budge had na de machtsovername door de nazi’s in Duitsland een aantal wilsbeschikkingen laten opstellen met betrekking tot de bestemming en verkoop van haar kunstverzameling. De door haar benoemde Joodse executeurs-testamentair konden hier na haar dood geen uitvoering aan geven”, oordeelt de Restitutiecommissie.
Gekocht door gemeente
De vier zoutvaten kwamen via verschillende bezitters in 1960 terecht bij het Amsterdamse veilinghuis Frederik Muller, waar de gemeente Amsterdam ze aankocht. Een paar werd verkocht aan de Staat voor het Rijksmuseum. Het Amsterdam Museum kreeg het andere stel van de gemeente in beheer.
Ook het Haags Kunstmuseum gaat twee stukken uit de boedel van Budge teruggeven. Het gaat om een bekerschroef en een schaal.
De Restitutiecommissie onderzoekt sinds 2001 teruggaveverzoeken. Een evaluatiecommissie adviseerde twee jaar geleden om ruimhartiger te zijn met het teruggeven van nazi-roofkunst. Dat advies leidde onder meer dit jaar tot de teruggave van een Kandinsky-schilderij aan de erfgenamen.
Lees: Haags museum gaat roofkunst teruggeven aan Joodse nabestaanden: ‘Een verlies? We zijn vooral heel blij’ AD 17.12.2022
Lees: Den Haag hoeft Amerikaan geen vijf miljoen te betalen, geld gaat naar Joodse gemeenschap AD 16.12.2022
Lees: Musea moeten pronkstukken teruggeven aan Joodse nabestaanden NOS 16.12.2022
De Sagrada Familia is na 140 jaar bijna klaar !! december 16, 2022
Posted by jandewandelaar in Uncategorized.add a comment
De Sagrada Familia is na 140 jaar nu echt bijna klaar
De twee nieuwste torens van de Sagrada Familia in Barcelona zijn vrijdagavond 16.12.2022 voor het eerst verlicht. Daarmee komt de wereldberoemde basiliek van architect Antoni Gaudí na 140 jaar weer een stapje dichter bij het einde van de bouw.
Op de ene toren is de evangelist een os, op de andere een leeuw. Die symboliseren de evangelisten Lucas en Marcus. Hoewel het gebouw nog niet af is, trekt het elk jaar miljoenen bezoekers.
Drie van de zes centrale torens zijn nu klaar. De toren ter ere van de Heilige Maagd Maria, met een ster op de top, werd een jaar geleden opgeleverd.
Nog een engel en een adelaar erbij
In 2023 moeten de twee torens voor de evangelisten Matteüs en Johannes voltooid zijn. Op die toppen komen een engel en een adelaar.
De bouw van de Jezus Christus-toren wordt naar verwachting in 2026 afgerond. Tijdens deze laatste fase wordt dit de hoogste toren op het hart van de basiliek. De Sagrada Familia wordt dan nóg hoger, want de centrale vieringtoren voor Jezus Christus eindigt straks op 172 meter en maakt van de Sagrada Familia het hoogste gebouw in Barcelona.
Het licht gaat vanavond voor het eerst aan in de twee nieuwste torens van de Sagrada Familia. Daarna lijkt het nog een kwestie van drie jaar: in 2026 moet het meesterwerk van architect Gaudí in Barcelona echt helemaal af zijn.
Er is dan bijna 144 jaar gewerkt aan de uitzonderlijke basiliek. Het licht in de 135 meter hoge torens dat vandaag wordt ontstoken, staat voor de evangelisten Lucas en Marcus. De dieren (os voor Lucas, leeuw voor Marcus) staan al sinds het vroege christendom symbool voor Marcus en Lucas. De dieren staan voor nederigheid en dapperheid.
Op de toren komt een kruis met vier reusachtige armen die hun licht over alle windrichtingen laten schijnen. “We werken nu vooral aan de voorbereidingen voor de toren van Jezus Christus en het kruis. Met de hoop dat alles echt klaar is in 2026 voor de sterfdag van Gaudí”, verzucht de huidige architect Jordi Faulí. Met zijn puntbaardje, het haar rechts in een scheiding en zwarte colbert lijkt hij zowaar op zijn illustere voorganger.
Alles is strak georganiseerd, als vanavond de lichten in de twee torens voor het eerst aangaan. Kort daarna begint een kerstconcert tussen het woud aan pilaren in het schip van het wonderlijke gebouw.
Toch is niet iedereen gelukkig met de steeds verder uitdijende kerk. Buurtbewoners maken zich zorgen over plannen om in de omliggende wijk huizen te slopen. Op het terrein moet een breed bordes in de richting van de basiliek komen.
‘Privébezit moet weg’
“Het kerkbestuur heeft bij de gemeente Barcelona zo’n beetje geëist dat huizen in de buurt worden afgebroken”, zegt advocaat Salvador Borroso, voorzitter van een van de lokale bewonersgroepen. “Maar je hebt het over privébezit van burgers. Dat bezit moet weg, zodat de kerk eindelijk zijn grote monument kan voltooien.”
“Daarna willen ze het vrijgekomen terrein cadeau krijgen. De architecten die de basiliek van Gaudí afmaken beschouwen zich als zijn erfgenamen. Ze zien zichzelf als enorm groot en belangrijk. Maar de kerk staat niet boven de wet”, zo stelt Borroso. Inmiddels lopen er twee rechtszaken tussen de buurtbewoners en het kerkbestuur.
3,4 miljoen bezoekers
Maar dat bestuur haalt wellicht de schouders op. De Sagrada Familia trok dit jaar 3,4 miljoen bezoekers. De toeristen leveren de basiliek 87 miljoen euro op, waarmee de bouw wordt gefinancierd. Volgend jaar komt er naar verwachting zelfs meer dan 100 miljoen euro binnen, net zoveel als voor de coronapandemie.
Borroso twijfelt of de plannen voor het bordes ooit door Gaudí bedacht werden. De architecten die tegenwoordig zijn werk voltooien moeten het overigens doen zonder de originele maquettes en bouwtekeningen. Dat materiaal ging verloren tijdens een brand in 1936, aan het begin van de Spaanse burgeroorlog.
Het leven van architect Gaudí
Antoni Gaudí (1852-1926) was de zoon van een Catalaanse kopersmid. Al op jonge leeftijd ging hij bouwkunde studeren, in een Barcelona dat rond de eeuwwisseling volop in ontwikkeling was. Het gemeentebestuur zag niets in zijn werk. Vooral zakenlui gaven de talentvolle Gaudí opdrachten en steunden hem financieel.
Opmerkelijk is dat de architect al op 31-jarige leeftijd werd aangesteld voor het kerkgebouw voor de Heilige Familie (de naam voor het gezin waarin Jezus werd geboren, zijn moeder Maria en pleegvader Jozef, vertaald: Sagrada Familia). De architect werkte tot zijn dood aan de basiliek, werd steeds religieuzer, en woonde de laatste jaren van zijn leven zelfs op het bouwterrein.
Gaudí geldt als een van de grondleggers van de organische architectuur. Deze stroming brak met klassieke stijlen en gebruikte natuurlijke vormen. Opvallend zijn de talloze dieren afgebeeld op de muren van de Sagrada Familia, waaronder insecten, kippen, pelikanen, kameleons en schildpadden.
Gaudí overleed in 1926, nadat hij in Barcelona door een tram werd aangereden. De gewonde, armoedig geklede architect werd door niemand herkend en overgebracht naar een ziekenhuis voor zwervers. In zijn zakken vonden verplegers alleen een bijbel, een rozenkrans en een sleuteltje van zijn schrijftafel.
Na zijn dood werd Gaudí overgebracht naar de Sagrada Familia, met duizenden inwoners van de Catalaanse hoofdstad langs de route. Hij werd gebalsemd begraven in een grafnis van zijn eigen basiliek.
Er wordt al 133 jaar gebouwd aan de kathedraal van Gaudí in Barcelona.
De beroemdste kerk in aanbouw, de Sagrada Familia in Barcelona, heeft na meer dan 130 jaar bouwen daar ook eindelijk toestemming van de gemeente voor.
Volgens de jongste plannen moet de kerk in 2026 af zijn.
De eerste steen van de Sagrada Familia werd in 1882 gelegd. Architect Gaudí raakte er pas een jaar later bij betrokken en werkte aan de kerk totdat hij ruim veertig jaar later stierf.
Het project is om diverse redenen nog steeds niet afgerond. De bouw heeft vertraging opgelopen door onder meer de coronapandemie, financiële problemen en vandalisme tijdens de Spaanse burgeroorlog.
Zie ook: Sagrada Familia van Gaudi binnen 15 jaar klaar
Zie ook: Vergunning voor de bouw van de kathedraal van Gaudí de Sagrada Familia in Barcelona
Zie ook: Sagrada Familia van Gaudi is bijna klaar
Lees: Timelapse toont afronding nieuwste torens Sagrada Familia NU 17.12.2022
Lees: Voltooiing Sagrada Familia weer een stap dichterbij: nieuwe torens verlicht NU 16.12.2022
Lees: Nieuwe torens Sagrada Familia in Barcelona na 140 jaar voor het eerst verlicht AD 16.12.2022
Lees: Weer een stap dichter bij einde bouw: nieuwe torens Sagrada Familia verlicht NU 16.12.2022
Lees: De Sagrada Familia is na 140 jaar nu echt bijna klaar NOS 16.12.2022
´Art In Ice´ in Panorama Mesdag Den Haag december 12, 2022
Posted by jandewandelaar in Uncategorized.add a comment
© Richard Mulder
Koude kunstklassiekers bij Art In Ice
Nijntje, Rembrandt van Rijn en Haagse Harry: je ziet ze doorgaans niet in dezelfde ruimte, maar voor Art In Ice op Scheveningen maken ze een uitzondering. Je vindt er bekende iconen en kunstwerken, enkel gemaakt uit ijs. Onze fotograaf Richard Mulder hees zich in een warme outfit en nam een kijkje.
‘Er is dit jaar voor gekozen om kunst in al zijn vormen te laten zien. We hebben zelfs een eigen versie van Panorama Mesdag!’, vertelt Damiano van de organisatie. ‘Het is onwijs indrukwekkend hoe de beelden uit enorme ijsblokken worden gehakt. Ik nodig iedereen uit om te komen kijken, want het is echt de moeite waard.’
© Richard Mulder
© Richard Mulder
© Richard Mulder
© Richard Mulder
© Richard Mulder
© Richard Mulder
© Richard Mulder
© Richard Mulder
Meer: art in ice panorama mesdag – Bing images
Meer: art in ice panorama mesdag – Bing images
Meer: art in ice – Bing images
Lees: IN BEELD: Koude kunstklassiekers bij Art In Ice – Den Haag FM 11.12.2022
Is Café `Het Noorden´ in Delft een museum ?? december 8, 2022
Posted by jandewandelaar in Uncategorized.add a comment
Tom Reurink in de beroemde ‘verzetskelder’ onder het café. © Fred Leeflang
In dit historische café is alles verbouwd, maar de sfeer van dappere verzetsstrijders is gebleven
Stoere kompels, slimme mijnbouwtechneuten, bevlogen barkeepers en dappere verzetsstrijders. Wie Café Het Noorden binnenstapt en alle relikwieën ziet en de verhalen hoort, waant zich in een museum. Eentje met een dramatisch verleden, dat wel.
Café Het Noorden is wereldberoemd. Toch weet maar een handvol ‘gewone’ Delftenaren van het bestaan ervan. De pleisterplaats van de Mijnbouwkundige Vereeniging aan het Noordeinde is al sinds 1968 exclusief toegankelijk voor studenten, professoren en alumni van de studie ‘Applied Earth Sciences’ van de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen van de TU Delft, het vroegere Mijnbouwkunde. Vorige maand werd het café heropend na een grondige renovatie. Inclusief de kelder, waar in de Tweede Wereldoorlog Delftse studenten verzetsplannen smeedden.
Locatie: Het Noorden – Google Maps
De 23-jarige Tom Reurink, de huidige president van de Mijnbouwkundige Vereeniging, leidt zijn bezoek graag rond door de gewelven onder het café. Hier kwamen dappere mannen van het studentenverzet, opgericht door geologieprofessor Jan Mekel, samen. Mekel en twintig studenten mijnbouwkunde hebben de oorlog door verraad niet overleefd. ,,Het is steeds weer bijzonder om hier te zijn”, zegt Tom Reurink, gebukt lopend om zijn hoofd niet te stoten. ,,Deze plek ademt historie.”
Alhoewel de Tweede Wereldoorlog voor mensen van zijn leeftijd net zo goed in de tijd van de dinosauriërs had kunnen plaatsvinden, is er bij de jonge mijnbouwkundige geen twijfel over de lading van deze sinistere plek: ,,De verzetsstrijders hebben hier vergaderd en moesten van hieruit vaak vluchten als er weer eens een huiszoeking werd gedaan. Via de kelder naar de Kolk, het café in, of naar de Lutherse Kerk hiernaast. Elk jaar leggen we als Mijnbouwkundige Vereeniging een krans tijdens de herdenking op 4 mei. Dat vinden wij nog steeds heel belangrijk.”
Toen noeste arbeiders halverwege de 15de eeuw bouwden aan het huidige Noordeinde, kon niemand bevroeden dat die panden er bijna zeshonderd jaar later nog in volle glorie zouden staan. Voordat Jan en Fiep Garos in 1928 op nummer 4 hun Café Het Noorden begonnen, was het pand al het thuis geweest van vogels van uiteenlopende pluimage. Zo heeft er een bakkerij in het pand gezeten. Maar ook was het ooit een ‘gekkenhuis’.
Dat is het vandaag de dag soms nog, maar dan in overdrachtelijke zin. Na het overlijden van Jan Garos in 1964 kocht een stichting verbonden aan het Delftsch Studenten Corps het pand voor de naar huidige maatstaven ‘fooi’ van ongeveer 110.000 gulden, omgerekend 50.000 euro. De familie Garos vond het belangrijk dat het café voor de mijnbouwers bleef bestaan. Sindsdien is de Mijnbouwkundige Vereeniging huurder en heeft ze als enige studentenvereniging in Nederland een eigen café.
De voorlaatste verbouwing dateert van 1972, dus 50 jaar geleden. Het werd tijd voor een nieuwe opknapbeurt. Maar de sfeer blijft. Tom Reurink: ,,Iedereen in Het Noorden is gelijk. Professoren staan met eerstejaars aan de bar, iedereen praat met elkaar. Het is een hechte groep. Wij organiseren elke eerste vrijdag van de maand de Barbaraborrel voor alle leden en oud-leden van de MV. Dan gebeurt het dat mensen die inmiddels in Canada of Australië werken, even langs Delft komen om hun oude vrienden op te zoeken. Dat vind ik heel bijzonder.”
Ook speciaal: er is aan Café Het Noorden nauwelijks te zien dat het is verbouwd. ,,De aannemer klaagde daarover”, lacht Tom Reurink. ,,Hij had nog nooit zoveel werk verricht waar hij achteraf zo weinig van terug kon zien. Dat is omdat we het café zoveel mogelijk in de oude staat wilden laten. Het is up-to-date gemaakt, er is nieuwe elektra, een nieuw ventilatiesysteem, dubbelglas en een nieuwe ‘sta-bar’, maar verder is het nog gewoon Café Het Noorden van Jan Garos.”
Het verhaal van de familie gaat minimaal terug tot 1928, toen Jan en Fiep Garos het café van de moeder van Jan, Petronella de Lijster, overnamen. ,,In 1931 is de Mijnbouwtafel geïntroduceerd”, zegt Tom Reurink, ,,ongeveer zo eentje als waar we nu aan zitten. Van Fiep weten we dat ze vaak maaltijden voor de gasten kookte. Ook in de oorlog en zelfs in de hongerwinter. Dat waren ‘eenvoudige doch voedzame’ maaltijden. Niemand ging met een lege maag weg. Ook die traditie houden we in ere. We halen nog steeds voor elke Barbaraborrel Lies Garos, de dochter van Jan en Fiep, hiernaartoe. Ze maakt dan met iedereen een praatje over vroeger. Daarbij organiseren we elk jaar een buurtborrel met bewoners uit de omgeving. Erg leuk.”
‘Wij schaatsten op de grachten’
Mevrouw Lies Garos, de inmiddels 91-jarige dochter van de oud-eigenaren Jan en Fiep, is nog steeds verliefd op haar geboorteplek. De Barbaraborrel, genoemd naar de beschermvrouwe van de mijnbouwers, slaat ze nooit over. ,,Het is elke keer alsof ik weer thuis kom”, zegt ze. ,,Dat is natuurlijk ook zo, want ik ben in 1931 boven het café geboren en heb er mijn jeugd doorgebracht. Ik weet nog goed dat er een winkel om de hoek zat, waar we van de eigenaar nooit voor de deur mochten spelen. Een vervelende vent vonden we dat. Maar het was een mooie tijd, met in de winter ijs op de grachten. We konden de hele stad rond schaatsen. Dat is niet meer.”
Van de dramatische gebeurtenissen in de kelder heeft ze niet veel meegekregen. ,,Ik zag natuurlijk wel die verzetsmensen in het café, maar ik was te jong om te beseffen wat er met hen gebeurde.” Zoon Jan Bert Nienhuis vindt het ‘heel speciaal’ dat de huidige generatie zijn moeder nog steeds op handen draagt. ,,Ze kijkt er elke maand naar uit. ‘Even een biertje drinken’ noemt ze het. Het zegt veel over die mensen dat ze de historie zo in leven houden. Ik vind het prachtig.”
Verzetsstrijder Jan Mekel verraden
De kelder onder Café Het Noorden werd in 1940 een van de geheime vergaderplaatsen van professor Jan Mekel en zijn verzetsgroep, die hij vlak na de bezetting oprichtte. Hij verzamelde informatie door spionage en speelde die door aan de Engelsen. Ondanks de uiterste voorzichtigheid werd de Mekel-groep verraden. Op 4 juli 1941 werd Mekel samen met 71 anderen opgepakt, later ‘berecht’ en op 3 mei 1942 in kamp Sachsenhausen geëxecuteerd. Het verzet is later door andere verzetslieden voortgezet, onder andere onder leiding van mijnbouwkundig student Ruud von Nordheim en kompanen. Op de campus van de TU Delft draagt de Mekelweg de naam van de verzetsheld, net als het Mekelpark.
Lees: In dit historische café is alles verbouwd, maar de sfeer van dappere verzetsstrijders is gebleven AD 07.12.2022
Ode aan 19de-eeuwse schilders Willem en Pieter de Zwart december 6, 2022
Posted by jandewandelaar in Uncategorized.add a comment
‘Zicht op Loosduinen rond 1910′ van Pieter de Zwart. © Privécollectie
Achternicht Margreet brengt ode aan 19de-eeuwse schilderbroers De Zwart: ‘Een prachtige speurtocht’
Den Haag heeft in de 19de eeuw meer schilders voortgebracht dan men denkt. En dan zijn het ook nog broers: Willem en Pieter de Zwart. Hun achternicht Margreet den Buurman eert hen met een dubbelbiografie als kunstenaars ‘op het breukvlak van een nieuwe tijd’.
Literatuurwetenschapper Margreet den Buurman (1953) groeide op met verhalen over twee oudooms die kunstschilder waren. Als peuter had ze een ontmoeting met ‘een rijzige man’ in de duinen die haar vriendelijk toeknikte toen hij zijn teckels uitliet. Dat was Pieter de Zwart (1880-1967), de jongste van de twee Haagse broers.
Toen ze op kamers ging wonen, kreeg ze een schilderijtje mee met koeien erop. Maar de belangstelling leeft pas echt op, als ze fotoalbums erft van haar grootmoeder. Haar onderzoek krijgt een ‘cruciale wending’ door de vondst van een sigarenkistje met een schetsboekje van de vader van de schilders en allerlei briefjes.
Haagse cultuurscene
,,Het was een mooi project om aan te werken”, zegt Margreet den Buurman bij de presentatie van het boek in de Haagse Kunstkring. Toevallig een genootschap, waar Willem de Zwart (1862-1931) kort na de oprichting in 1891 lid van werd en zijn jongere broer Pieter later. De mannen waren geziene gasten in de Haagse cultuurscene van toen.
Zij waren niet in de wieg gelegd om kunstenaar te worden. Hun vader was stoker, een hard bestaan, en het gezin telde acht kinderen. Toch kreeg Willem, die goed kon tekenen, de kans om als 14-jarige in de leer te gaan bij Jacob Maris, schilder van de Haagse School. Op de kunstacademie is hij bevriend met George Breitner en Jacob Israels.
Passie
Zijn landschappen en stadsgezichten vallen op en zijn commercieel aantrekkelijk. Als ‘broodschilder’ voor een kunsthandel verdient hij 300 gulden per maand (in verhouding 3000 euro nu). Het Vaderland schrijft in 1906 lovend over zijn ‘passie’: ‘Een schilder is De Zwart in merg en been, zelfs in zijn mindere werken.’
Maar het succes brengt hem weinig geluk: hij heeft in 1907 zoveel last van paranoïde aanvallen dat hij in een inrichting wordt opgenomen. Zijn broer Pieter heeft een luchtiger karakter. ,,Een innemende man die leefde van werkbeurzen”, aldus Den Buurman. Hij begint met schilderen als Willem al gevierd is in de kunstwereld. Zijn etsen lagen goed in de markt: hij verkocht er drie aan koningin-moeder Emma.
Portret Willem de Zwart rond 1900 door J.H. Weissenbruch. © Haags Gemeentearchief
In haar onderzoek was de auteur benieuwd naar de relatie tussen de broers. Was er jaloezie? In de Haagse Kunstkring worden wat kattebelletjes van Willem aan Pieter voorgelezen. Er blijkt regelzucht uit, maar ook belangstelling. ‘Hoe gaat het te huis? Hartelijk groeten ook voor Riek. Uw. Br. Willem.’
In de laatste jaren wordt hij weer onrustig door ‘de strijd tegen demonen’. ,,De man is zijn anker kwijt. Tussen 1929 en 1931 verhuist Willem twaalf keer.” Hij neemt intrek in pensions en hotels. Hagenaars zien hem wezenloos lopen met zijn schilderskistje onderweg naar de dierentuin.
Overgangsschilders
Margreet den Buurman ontdekte dat haar oudoom erg moeilijk voor zichzelf was en nooit tevreden over zijn creaties. ,,Hij probeerde in het Kunstmuseum schilderijen bij te werken. Suppoosten hielden hem in de gaten.” De broers zullen volgens haar de historie ingaan als ‘overgangsschilders’. ,,De tijd in de jaren 20 stond op veranderen, maar ze blijven in de traditie.”
Zij spreekt van een ‘prachtige speurtocht’ die uitmondde in het boek. Het eerste exemplaar is voor een vrouw van in de negentig die Pieter de Zwart nog gekend heeft.
Willem en Pieter de Zwart, 1880-1930, Haagse schilderbroers op het breukvlak van een nieuwe tijd. Margreet den Buurman, uitgeverij De Nieuwe Haagse
Lees: Achternicht Margreet brengt ode aan 19de-eeuwse schilderbroers De Zwart: ‘Een prachtige speurtocht’ AD 06.12.2022
Luchtfoto´s Eerste Wereldoorlog 1914-1918 Belgie december 4, 2022
Posted by jandewandelaar in Uncategorized.add a comment
Luchtfotografie (luchtfoto1914-1918.be)
Tijdens de oorlog maakten de strijdende partijen miljoenen spionagefoto’s vanuit de lucht. Vandaag zijn die beelden van onschatbare waarde en een dankbare bron voor onderzoek naar de Eerste Wereldoorlog.
Parthenon-sculpturen retour naar Griekenland ? december 4, 2022
Posted by jandewandelaar in Uncategorized.add a comment
‘Londen en Athene dicht bij akkoord over Parthenon-sculpturen’
Het British Museum heeft in het geheim gesprekken gevoerd met Griekenland over de toekomst van de wereldberoemde Parthenon-sculpturen. Volgens de Griekse krant Ta Nea zijn de gesprekken tussen het museum in Londen waar de sculpturen hangen en de Griekse premier in een “vergevorderd stadium”.
De marmeren sculpturen, ook wel bekend als de Elgin Marbles, komen uit de tempel op de Akropolis in Athene en zijn onderdeel van een fries. Ongeveer de helft is tentoongesteld in het Akropolismuseum, de andere helft is in het British Museum. Griekenland probeert de kunst al tientallen jaren terug te krijgen.
Volgens de Griekse krant vinden sinds november vorig jaar in het geheim gesprekken plaats tussen premier Mitsotakis en museumdirecteur Osborne in Londen. Het ging toen nog om verkennende gesprekken, schrijft de krant. Deze week zouden de twee elkaar opnieuw ontmoet hebben.
Aanzienlijke vooruitgang
Bronnen zeggen tegen de krant dat er “aanzienlijke vooruitgang” is geboekt en dat een overeenkomst bijna rond is. “Het akkoord is 90 procent rond, maar over een cruciale 10 procent zijn ze er nog niet uit. Het zal moeilijk worden, maar is niet onmogelijk.” In juni zei Osborne dat hij openstaat voor een deal met Griekenland.
Mogelijk zal een uitkomst zijn dat in ruil voor teruggave het British Museum Griekse topstukken in bruikleen krijgt die anders het land nooit verlaten. Een andere oplossing zou gezamenlijk eigendom van de stukken zijn, al lijkt het onwaarschijnlijk dat de Grieken daarmee akkoord zullen gaan.
EPA
EPA
Elgin Marbles
Delen van de Elgin Marbles in het British Museum
In 1801 werden de sculpturen uit de tempel in Athene gehaald, volgens de Britse Lord Elgin met toestemming van de sultan van het Ottomaanse Rijk, waar Griekenland toen onderdeel van was. Elgin verkocht ze jaren later aan de Britse regering, waarna ze terechtkwamen in het British Museum.
Volgens de Grieken heeft Elgin de sculpturen onrechtmatig uit de tempel gehakt en gaat het om roofkunst. De zaak is daarom een van de bekendste voorbeelden in het debat over onrechtmatig door Europeanen verkregen kunst in koloniale tijd.
Veel van die roofkunst is te zien in het British Museum. Zo probeert Egypte ook al lange tijd tevergeefs de beroemde Steen van Rosetta terug te krijgen. Het museum zei eerder de collectie niet te willen ontmantelen, ook omdat dat tegen de wet is die export van topstukken verbiedt.
In de afgelopen jaren zijn steeds meer musea in Europa bereidwillig om geroofde kunstobjecten terug te geven. Zo besloten de Duitse regering en een museum in Londen om de bekende Benin Bronzes terug te geven aan Nigeria. Ook in Nederland speelt deze discussie, maar er is nog weinig werk gemaakt van het teruggeven van geroofde kunst aan voormalige koloniën.
- Terugkeer voet van Artemis voedt Grieks verlangen naar compleet Parthenon-fries
- Petitie Egyptische intellectuelen: Britten moeten Steen van Rosetta teruggeven
- Roofkunst terug naar Egypte? Niet als het aan grote musea ligt
Lees: ‘Londen en Athene dicht bij akkoord over Parthenon-sculpturen’ NOS 03.12.2022
Naziroofkunst terug naar Joodse familie in Tsjechië december 4, 2022
Posted by jandewandelaar in Uncategorized.add a comment
Joodse familie krijgt handgeschreven bladmuziek van Beethoven na 80 jaar terug
Een Joodse familie krijgt met de hand geschreven bladmuziek van componist Ludwig van Beethoven terug van een Tsjechisch museum. Hun familieleden moesten uit het land vluchten om aan de Holocaust te ontsnappen en lieten de waardevolle bladmuziek achter.
Het museum in de Tsjechische stad Brno heeft het originele manuscript voor het vierde deel van een van Beethovens strijkkwartetten al meer dan tachtig jaar in zijn collectie. Maar eigenlijk behoort de bladmuziek aan de familie Petschek, de rijkste familie in het Tsjechoslowakije van vóór de Tweede Wereldoorlog.
In augustus tekende het Tsjechische museum de overeenkomst om het manuscript over te dragen aan de erfgenamen van de familie Petschek. Deze week werd de bladmuziek in afwachting van de overdracht voor het eerst tentoongesteld. Volgens het museum is het een van de kostbaarste stukken in de collectie.
Een wet over eigendommen die Duitse nazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben gestolen, maakt de teruggave mogelijk. Het museum wist de bladmuziek destijds te behouden, doordat een Tsjechische expert van het museum had gelogen over de echtheid van het manuscript. Daardoor mocht de bladmuziek in het museum blijven.
Andere bezittingen die Duitse nazi’s Joodse families in Tsjechië hebben ontnomen, moeten nog worden teruggegeven. Om dat mogelijk te maken, is vorige maand in Praag een verklaring ondertekend. Deze verklaring spoort de regering aan de teruggave van tijdens de Tweede Wereldoorlog gestolen eigendommen in gang te zetten.
Meer:
- Lees: Nederland gaat weer structureel onderzoek doen naar herkomst naziroofkunst NU 25.06.2021
- Lees: Joodse familie krijgt handgeschreven bladmuziek van Beethoven na 80 jaar terug NU 04.12.2022
Kunst in de Wijk 